Bu kez sizlerle kedilerin doğuştan gelen genetik kodlu bir rahatsızlığını paylaşmak istiyoruz.

Son zamanlarda ne yazık ki, sıklıkla tanısını koyduğumuz hipertrofik kardiomiyopati hastalığının rastlantısı özellikle british ve scotish ırkı türevlerinde yüksektir. Günümüzde en çok tercih edilen ırklar olarak bu kedilerin giderek yaygınlaşması nedeniyle, ülkemizde çiftleştirme konusu da yalnız hasta sahipleri ve yetiştiricilerin istek ve insiyatifinde olduğundan, hastalığın genetik aktarımının, tercih edilme hızı ile doğru orantılı olarak arttığı görülmektedir.

Yalnız bu ırklara özgü olmasa da, görülme sıklığının fazlalığı artık biz veteriner hekimleri hastalık konusunda düzenli bilgilendirme yapmaya itmektedir. Yanı sıra anestezinin hastalığın ortaya çıkışında önemli bir uyarıcı olması da, operasyon planlaması yapılan hastalarda anestezi öncesinde mutlak bir ultrasonografik kalp muayenesi (ekokardiyografi) yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Hastada o ana kadar belirgin bir semptom olmaması, oyun oynarken gayet canlı ve neşeli olması, nefes nefese kalmıyor olması, bu hastalığın mevcut olmadığını göstermez.

Şu gibi belirtiler ne yazık ki kötü habercilerdir:

• • • • • • Operasyon sonrası akut dönemde veya birkaç gün sonrasında hastada solunum düzensizliği ve giderek artan solunum güçlüğü ile hareket edemez vaziyete gelme,
          • Yine yakın zamanlı bir anestezi hikâyesi ardından ani gelişen felç, arka bacaklarda kontrol kaybı ve saatler içinde giderek ilerleyen felç tablosu,
          • Normal hareketlerin süregeldiği bir anda aniden düşme, nöbet geçirme, idrar kaçırma, şuur kaybı ve felç tablosu…
          • Bazen de hasta sahibinin yanında yatarken düşüp aniden öldüğü de, ne yazık ki tanık olduğumuz yaşanmışlıklardandır.

Hastalığın mekanizması aşağıda detaylı olarak açıklanacak olup, kısaca şunu hiç hatırdan çıkarmamak gerekir; HCM, “saatli bomba” olarak tanımladığımız bir hastalıktır. Ne zaman, ne şekilde, nerede patlayacağı gerçekten hiç belli olmamaktadır. Bazen saatin “tik tak”ları duyulsa da, hasta sahiplerimiz bu konuda bilinçli hale getirilmedikçe ne yazık ki çok geç kalınmaktadır…

HCM  Kalp Kasını Etkileyen Kompleks Kalp Hastalığı; Hypertrophic Cardiomyopathie

HCM, kedilerde en çok rastlanan kalp hastalıklarından biridir. Bu hastalık, kalp kasının bir yerinde ya da daha fazla yerde özellikle sol ventrikülde anormal kalınlaşması ile karakterizedir.

HCM insanlarda da görülmekte, çeşitli genetik ve kalp kası proteinlerinin anomalilerine sebep olmaktadır.

Kedilerde Ragdoll – Maine Coon – Himalayan Burmese – Sphynx – Persian ve evcil Short hairlerde yaygın olarak teşhis edilmektedir.

Ragdoll ve Maine Coon cinsi kedilerde, kontraktil protein olan MYOSİN bağlayıcı protein C’de spesifik genetik defekt tespit edilmiştir. Bu hastalık, genellikle orta yaştaki kedilerde teşhis edilmekte ancak genç formu (juvenil form), genç kedileri de etkilemektedir.

Ventriküler duvarın kalınlaşması çeşitli şekilde tesir edebilmektedir ki, HCM‘nin farklı formları bulunmaktadır. Eğer hipertrofi (kalınlaşma) orta düzeyde ve odaksal ise, kedi hiçbir semptom göstermeksizin hayatına devam edebilmektedir. Bununla birlikte eğer hipertrofi yaygın ise ventrikül zorlanacak ve genişlemeye çalışacak, bu da intrakardiak basıncı artırarak konjestif kalp yetmezliğine ve akciğer etrafında sıvı birikimine neden olacaktır.

Bazı vakalarda, iç duvar kalınlaşmasına bağlı olarak mitral kapak yer değiştirmekte ve buna bağlı olarak da kanın sol ventrikülden çıkışı zor ya da hiç olmamaktadır. Bu durum da, kan geçişinin sekteye uğramasına neden olmaktadır. Bu olaya DOLVOT (Dynamic Obstructan Of The Left Ventricular Outflow Tract ) adı verilmektedir. İnsanlarda bu durum ani ölümlere sebep verir.

Bu hastalığın diğer komplikasyonlarında, kardiac aritmi, açıkağız soluma ve sol atriumda p33ıhtı oluşması sonucu ani ölümler görülmektedir. Bahsi geçen pıhtı, aorttan geçerek ana arterlerde tıkanmaya sebep olabilir. Bu durum daha çok ILIAC ARTER‘de (arka bacaklardaki dolaşımı sağlayan arter) gözlenmekte ve bu olaya FATE (Feline Arterial Thrombo Embolism) adı verilmektedir. Hastalık, sol ventrikülün genişlemesi ve kontraktiletisinin azalması sonucu progresif ilerleyebilir, miyokardı etkileyen enfarktüs gelişebilir, bu durum kalp kasının yıkımlanmasına neden olur.

Belirtiler (Semptomlar)

Çoğu kedide asemptomatiktir. Kalp atımının dinlenmesi, anormal kalp seslerinin (aritmi ya da extra kalp sesleri) dinlenmesiyle tanıya gidilebilir. Kanın kalp içerisinde durağanlaşması (göllenmesi ) olarak tanımlanabilecek konjestif kalp yetmezliğinde kalp pompa işlevini düzgünce yerine getirememektedir. Kalp yetmezliği oluştuğunda, akciğerlerde pulmoner ödem veya akciğer etrafında sıvı birikimi ile birlikte solunum güçlüğü ve solunum hızında artış şekillenmektedir.

Kusma, iştahta azalma gibi spesifik olamayan semptomlar da görülebilir. Kedilerde egzersiz intoleransını, insanlardaki var olan şekilde değerlendirmek zordur. Konjestif kalp yetmezliği varlığı, semptomsuz olarak görülebilir ta ki anestezi, stres veya iv sıvı gibi tetikleyici bir unsur olduğunda, sonrasında da tespit edilebilmektedir.

FATE (Feline Arterial Thrombo Embolism), aniden arka bacaklarda paraliz şekillendirebilir. Etkilenen bacak ya da bacaklar zayıf, güçsüz görünümdedir ve sürüklenerek hareket edilebilir durumdaki bacaklar, soğuk ve donuk görünümdedir.

Diagnosis (Tanı)

HCM tanısı, kalbe uygulanacak ekokardiografi ile konabilmektedir. Bununla birlikte “tiroit hormonlarının kontrolü ile feline probnp ölçümü de önerilmektedir”.

Destekleyici tanı yöntemleri ise göğüs röntgeni, ecg, kan basıncı ölçümleri ve kan testleridir.

HCM’nin teşhisi ile kedilerin ileriki yaşlarında yaşayabileceği konjestif kalp yetmezliği ve FETA’nın sebep olabileceği ani ölüm gibi riskler görülebilmektedir. Bununla birlikte periyodik kalp kontrolleri ile kalp hastalığının ilerleme aşamaları belirlenebilmektedir.

Tedavi ve Bakım

Veterinerinizin belirleyeceği ilaç protokolleri ile kalp rahatsızlığının ilerleyişi yavaşlatılmaya çalışılabilir. HCM’nin varlığının bilinmesi, hasta sahiplerinin yaşayabileceği olası kötü senaryolarda kendilerinin bir hatası olmadığı ve durumun kabulü açısından önem taşımaktadır.

Kaynak: https://www.acvim.org/Animal-Owners/Animal-Education/Health-Fact-Sheets/Cardiology/Hypertrophic-Cardiomyopathy-in-Cats